Osoby stosujące przemoc domową

OSOBY STOSUJĄCE PRZEMOC DOMOWĄ

Trudno jest nakreślić portret osoby stosującej przemoc domową. Postępowanie, zachowanie jej często bywa wspierane przez czynniki kulturowe, w wielu przypadkach przemoc jest związana z nietrzeźwością osób stosujących przemoc domową, ale alkohol nie powinien być obarczony bezpośrednią i wyłączną odpowiedzialnością za przemoc, nie jest przyczyną, ale może wpływać na przemoc poprzez wzmacnianie czynników ryzyka i potęgowanie ich działania, chociaż nie jest za nie bezpośrednio odpowiedzialny. Wyeliminowanie go wcale nie musi oznaczać zlikwidowanie przyczyn przemocy.

CECHY OSOBY STOSUJĄCEJ PRZEMOC DOMOWĄ

  • trwała niezdolność do związków uczuciowych z innymi ludźmi,
  • bezosobowy stosunek do życia seksualnego (przedmiotowe traktowanie partnera),
  • brak poczucia winy, wstydu i odpowiedzialności,
  • nieumiejętność odraczania satysfakcji (dążenie do natychmiastowego zaspokajania popędów i potrzeb),
  • utrwalone i nieadekwatne zachowania antyspołeczne,
  • autodestrukcyjny wzorzec życia (np. po okresie dobrego przystosowania, a nawet sukcesów, niszczenie dotychczasowych osiągnięć z przyczyn niezrozumiałych dla otoczenia),
  • nieumiejętność planowania odległych celów (koncentracja na teraźniejszości),
  • niezdolność przewidywania skutków swojego postępowania,
  • niezdolność wyciągania wniosków z przeszłych doświadczeń (tj. nieefektywność uczenia się),
  • nie dające się logicznie wyjaśnić przerywanie konstruktywnej działalności,
  • swoisty brak wglądu,
  • w miarę sprawna ogólna inteligencja, formalnie nie zaburzona,
  • nierozróżnianie granicy między rzeczywistością a fikcją, prawdą a kłamstwem,
  • brak lęku,
  • nietypowa lub niezwykła reakcja na alkohol,
  • częste szantażowanie samobójstwem,
  • tendencje do samouszkodzeń.

PORTRET OSOBY STOSUJĄCEJ PRZEMOC DOMOWĄ

Osoby stosujące przemoc domową potrafią skutecznie kamuflować swoje prawdziwe oblicze i manipulować nie tylko osobami doznającymi przemocy domowej, ale także otoczeniem czy osobami próbującymi interweniować. Stosując naprzemiennie „kary” i „nagrody” wprowadza zamęt w myślenie osób krzywdzonych i świadków przemocy, utrudnia jednoznaczne rozpoznanie sytuacji. Uzurpuje sobie prawo do decydowania o wszystkich aspektach życia małżeńskiego i rodzinnego, wymaga przy tym bezwzględnego posłuszeństwa. Izolując osobę doznającą przemocy domowej od źródeł wsparcia społecznego przywiązuje ją i uzależnia od siebie.

PRZEMOC RODZI PRZEMOC.

Prawie wszystkie osoby stosujące przemoc domową w dzieciństwie i/lub młodości byli

KRZYWDZENI, ZANIEDBYWANI, BICI, CZY MOLESTOWANI SEKSUALNIE

PROGRAMY KOREKCYJNO – EDUKACYJNE WOBEC OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC DOMOWĄ

Coraz częściej podejmowane są próby oddziaływania na osoby stosujące przemoc domową, które zmierzają do nauczenia ich samokontroli i wyzwolenia spod wpływu nałogowej agresywności. Obowiązek realizacji programów korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc domową określony został przepisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Działania korekcyjno-edukacyjne realizowane są w ramach strategii ukierunkowanych na zmianę postaw i zachowań osób stosujących przemoc domową i mają na celu zakończenie przemocy.

 

CEL PROGRAMU  KOREKCYJNO – EDUKACYJNYCH DLA OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC DOMOWĄ:

  1. Uzupełnienie programem działań, psychologicznych, edukacyjnych i socjalizacyjnych istniejących form interwencji prawnej, w tym karnej i administracyjnej, podejmowanych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.
  2. Uznanie przez osobę stosującą przemoc domową faktu stosowania tej przemocy.
  3. Zdobycie i podniesienie poziomu wiedzy na temat mechanizmów powstawania przemocy domowej.
  4. Wykształcenie u osób stosujących przemoc domową społecznie akceptowalnych sposobów radzenia sobie z napięciem, agresją i negatywnymi emocjami.
  5. Zmiana zachowań i postaw osób stosujących przemoc domową, która zmniejszy ryzyko dalszego stosowania przez nie przemocy oraz zwiększy zdolność do samokontroli agresywnych zachowań i do konstruktywnego życia w rodzinie.
  6. Kształtowanie u osób stosujących przemoc domową, umiejętności w zakresie wychowywania dzieci bez używania przemocy domowe.

PONADTO:

Działania diagnostyczne, edukacyjne i ćwiczenia zawarte w programie mają przyczynić się do:

  1. zmiany przekonań odbiorców programów korekcyjno-edukacyjnych dotyczących stosowania przemocy domowej;
  2. rozwijania umiejętności samokontroli i współżycia, w tym bardziej efektywnego radzenia sobie z emocjami, w tym złością lub poczuciem krzywdy w sytuacjach trudnych;
  3. zmniejszenia przez uczestników programu skali zachowań opartych na sile i przemocy;
  4. wzrostu świadomości na temat zjawiska przemocy domowej i konsekwencji jej stosowania;
  5. poszerzenia katalogu zachowań osób stosujących przemoc domową o zachowania alternatywne do krzywdzących w celu budowania relacji interpersonalnych opartych na poszanowaniu domowników i postawie partnerskiej;
  6. kształtowania umiejętności w zakresie wychowania dzieci bez użycia przemocy domowej;
  7. uznania przez osobę stosującą przemoc domową swojej odpowiedzialności za stosowanie przemocy;
  8. uzyskania informacji o możliwościach podejmowania działań 

ADRESACI PROGRAMÓW KOREKCYJNO – EDUKACYJNYCH:

Adresatami niniejszego programu są osoby stosujące przemoc domową, dlatego zasadniczym warunkiem przyjęcia do programu jest uznanie przez nich faktu stosowania przemocy domowej.

  1. Uczestnikami programu mogą być:

  • osoby samodzielnie zgłaszające się,
  • osoby kierowane przez sąd, skazane za przestępstwo przemocy domowej, korzystające z warunkowego zawieszenia wykonywania kary pozbawienia wolności,
  • osoby skierowane przez Zespół Interdyscyplinarny objęte procedurą Niebieskiej Karty,
  • osoby zobowiązane przez inne organy, instytucje, organizacje,
  • odbiorcami programu mogą być również rodzice niewydolni wychowawczo.

  1. Uczestnictwa w programie odmawia się:

  • osobom z poważnymi zaburzeniami emocjonalnymi, w szczególności z zaburzeniami osobowości pogranicznej,
  • chorym psychicznie,
  • osobom uzależnionym od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych z wyłączeniem osób, które ukończyły program psychoterapii uzależnień.

Odmowa uczestnictwa w programie następuje w czasie wstępnego rozpoznania diagnostycznego prowadzonego w trakcie pracy indywidualnej, która jest pierwszym etapem realizacji programu.

Rozpoznanie indywidualnej sytuacji obejmuje:

  • okoliczności skierowania do programu,
  • określenie czy uczestnik programu aktualnie stosuje przemoc domową,
  • formy i okoliczności przemocowych zachowań,
  • cechy osobiste istotne dla pracy korekcyjnej,
  • doświadczenie związane z nadużywaniem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych,
  • historia pomocy medycznej i psychoterapeutycznej w zakresie zaburzeń psychicznych,
  • kontakty z wymiarem sprawiedliwości.

PROGRAMY PSYCHOLOGICZNO-TERAPEUTYCZNE DLA OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC DOMOWĄ

Podobnie jak w powyższym programie, Program psychologiczno-terapeutyczny jest obowiązkiem wynikającym z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. W obu przypadkach ustawodawca wskazuje na obowiązkowy udział w powyższych programach oraz możliwość złożenia przez zespół wniosku o popełnienie wykroczenia w związku z uchylaniem się osoby stosującej przemoc domową od udziału w programach korekcyjno-edukacyjnych i programach terapeutyczno-psychologicznych dla osób stosujących przemoc domową, która została przez ten zespół skierowana.

Niemniej należy pamiętać, że w pierwszej kolejności należy podjąć działania motywujące osobę stosującą przemoc domową do skorzystania z oferty pomocowej.

CEL PROGRAMU PSYCHOLOGICZNO-TERAPEUTYCZNEGO DLA OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC DOMOWĄ:

Cel podstawowy ukierunkowany jest na rozpoznanie oraz wzbudzenie motywacji wewnętrznej do zmiany zachowań  przez analizę przyczyn postępowania i wgląd w mechanizmy zachowań i postaw osób stosujących przemoc domową.

Założenia Programu to:

  1. zdobycie lub poszerzenie wiedzy i umiejętności powstrzymywania się od zachowań przemocowych;
  2. nabycie umiejętności służących rozwiązywaniu problemów i konfliktów bez użycia przemocy;
  3. nabycie i kształtowanie umiejętności prospołecznych, w tym: asertywności, empatii, rozpoznawania, nazywania i wyrażania emocji, radzenia sobie w sytuacjach trudnych i konfliktowych, w tym radzenia sobie ze stresem, lękiem i złością;
  4. poszerzanie samoświadomości, zwłaszcza w kontekście własnych zasobów oraz ograniczeń i negatywnych stereotypów funkcjonowania w relacjach rodzinnych;
  5. nabycie i doskonalenie umiejętności wychowawczych i rodzinnych opartych na wychowaniu bez przemocy;
  6. rozwój umiejętności związanych z budowaniem relacji rodzinnych i partnerskich;
  7. pogłębianie wiedzy na temat wpływu przemocy na relacje społeczne i sposobów jej przeciwdziałania;
  8. wzmacnianie postawy odpowiedzialności wobec siebie i innych.

ADRESACI PROGRAMU PSYCHOLOGICZNO-TERAPEUTYCZNEGO:

  • absolwenci programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową,
  • osoby stosujące przemoc domową, które wyrażają gotowość do osobistej pracy psychologiczno-terapeutycznej w obszarze zmiany postaw i zachowań w relacjach z bliskimi,
  • osoby, które przeszły innego rodzaju oddziaływania wsparciowe, psychologiczne, terapię lub psychoterapię uzależnień,
  • osoby skierowane przez sąd, skazane za przestępstwo przemocy domowej, korzystające z warunkowego zawieszenia wykonywania kary pozbawienia wolności,
  • osoby skierowane przez zespoły interdyscyplinarne objęte procedurą Niebieskiej Karty;
  • osoby zobowiązane przez inne organy, instytucje, organizacje,
  • odbiorcami programu mogą być również rodzice niewydolni wychowawczo.

UCZESTNICTWA W PROGRAMIE ODMAWIA SIĘ:

  • osobom z poważnymi zaburzeniami emocjonalnymi, w szczególności z zaburzeniami osobowości pogranicznej,
  • chorym psychicznie,
  • osobom uzależnionym od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych z wyłączeniem osób, które ukończyły program psychoterapii uzależnień.